İNSAN VE BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ

Makale Yansıtıcı Raporu

Makale Adı : Online Eğitimde Arayüz Tasarımı
Yazar : Berrin Karabeyaz
Yayın Tarihi : 15/02/2005


Bu makalede kullanıcıların online eğitim programı ile etkileşimde bulunmalarında arayüzün önemli bir etkisinin bulunduğu üzerinde durulmaktadır. Makale de bahsedilen öğeler ve özellikler bir bote öğrencisi olarak bugüne kadar öğrendiğimiz özellikler olup bizim için verdiği artı bir bilgi yoktur ama makale ile bu bilgileri hatırlayacak olursak.
Web sitesi hazırlanırken hangi teknoloji kullanılırsa kullanılsın asla unutulmamalıdır ki arayüz tasarımının amacı programda yer alan bilgilerin kullanıcıya en etkili şekilde ulaşmasını sağlamaktır. Bu nedenle arayüz tasarımında yukarıda bahsettiğimiz unsurlar ile birlikte, bilgisayarın başında oturan ve kendilerine sunulan programla etkileşim halinde bulanan kullanıcıların ihtiyaç ve istekleri de göz önüne alınmalıdır.
Kullanıcı özellikleri ve hazırlanacak programın konu alanına göre :
• Arayüz (Interface) Arayüzü (Interface) genel bir ifade ile; bilgisayar ekranından kullanıcıya yansıyan ve kullanıcının eğitim programı ile etkileşimini sağlayan her türlü element olarak tanımlayabiliriz. Bu elementler; navigasyon butonları, ders yada konu başlıklar, yazı büyüklüğü ve karakteri, menüler, renkler, görsel ve işitsel materyaller vs. olabilir

• Metaforlar Metaforları; kullanıcının anlamsını kolaylaştırmak için görsel sunumlara dönüştürülmüş objeler olarak tanımlayabiliriz. Karmaşık olan bir bilgi ya da kavram, tanıdık bir metafor ile sunulduğunda, kullanıcının bu karmaşık bilgi ya da kavramı anlaması kolaylaşır. Arayüzde kullanılan kitap, kitap rafları, bina, ofis odası gibi metaforlar kullanıcının, içeriği organize etmesini ve bilgiyi anlamasını kolaylaştırır.

• Etkileşim Öğrenmenin gerçekleşmesi için kullanıcıların bilgiyi yapılandırmaları, kendilerine göre yorumlamaları, paylaşmaları ve bu bilgi üzerinde düşünüce ve kavram geliştirmeleri gerekir. Bu nedenle arayüz ile kullanıcı arasında sağlam bir etkileşim kurulmalıdır. Örneğin program kullanıcının sorularına tutarlı yanıtlar verebiliyorsa, kullanıcı ile arayüz arasında olumlu bir etkileşim gerçekleşir.

• Tutarlılık Programın arayüzü kullanıcı ve program arasındaki kapıdır. Girişi sağlamak ve karmaşıklığı önlemek için arayüz tutarlı bir biçimde tasarlanmış olmalıdır. Örneğin giriş sayfasında kullanılan renk yada yazı stili belli bir amaç hedeflenmiyorsa diğer sayfalarda da aynı şekilde kullanılmalıdır.

• Esneklik Programın arayüzü ne kadar iyi tasarlanmış olursa olsun, bazı kullanıcılar bazı kısımları beğenmeyebilir. Bu nedenle ekrandaki renkleri, yazının görünümünü, ya da deafult özelliklerini değiştirmek isteyebilirler. Esnek biçimde tasarlanmış arayüzler kullanıcının bu isteklerine cevap verir nitelikte olmalıdır.



• Geri Bildirim İyi tasarlanmış bir arayüzün kullanıcıya, yürüttüğü işlemlere yönelik geribildirim vermesi gerekir. Geribildirim ile kullanıcıya girişlerinin sistem tarafından kabul edildiği bildirilir. Kullanıcı ve arayüz arasındaki etkili iletişim kullanıcı memnuniyetini arttıran önemli bir unsurdur.


• Açıklık Ekranda kullanılan buton, resim ya da ikonların amacı açık olmalıdır. Bir botunun ne işe yaradığını anlamak için ona tıklamak, üstelikte istenmeyen bir işleme neden olursa sinir bozucu olabilir. Şayet bir resim ya da ikonun tıklanması gerekiyorsa bu resim ya da ikon tıklanabilir görünmelidir.

• Navigasyon Kullanıcı odaklı navigasyonun amacı, kullanıcının programın neresinde olduğunu, buraya nasıl geldiğini ve buradan nereye gidebileceğini anlamasını sağlamaktır. İyi bir navigasyon tasarımı bilgiye ulaşmak için kısa ve basit yollar sunar ve navigasyon adımlarını en aza indirir.


bu alanların özelliklerine dikkat edilmesi gerekmekte olduğu makalede üzerinde durulan konudur.